Saskia-Peter van Tulden

DSC 0109 Fotor

 

Halverwege 2002 (datum) ben ik begonnen met het zoeken naar een bouwdoos voor de Wright Flyer model uit 1903. Dit is het model dat als eerste een geregistreerde gemotoriseerde vlucht maakte.

Wright Flyer

ORIGINEEL
First flight2


Omschrijving:
De gebroeders Wright maakte 17 december 1903 met de Wright Flyer de eerste motorisch aangedreven, ononderbroken en bestuurde vlucht ter wereld. Het toestel was een canard-vormige dubbeldekker en werd voortbewogen door een 9 kW Wright motor die twee duwpropellors in tegengestelde richting aandreef. De start werd bewerkstelligd met behulp van een tweewielige kar die de Flyer op een 18.3 m hoge helling trok. De eerste vlucht van de vier vluchten op 17 december duurde slechts 12 seconden, waarbij de Flyer 36.6 m aflegde. Tijdens de laatste vlucht legde de Flyer 260 m af in 59 seconden.

Technische gegevens:

jaar 1903
taak gemotoriseerd demonstratievliegtuig
bemanning 1
krachtbron 9 kW Wright Brothers lijnmotor met waterkoeling
afmetingen spanwijdte 12.29 m
  lengte 6.41 m
  vleugeloppervlakte 47.38 m2
gewichten leeg 256.3 kg
  vlieggewicht 340.2 kg
prestaties snelheid 48 km/uur
  plafond 9.14 m
  vliegbereik 259.7 m
belading geen

Alle gegevens komen uit :    "De beroemdste vliegtuigen ter wereld"                                            Christopher Chant                                            ISBN 9061136237

 

MODEL
Technische gegevens:

afmetingen spanwijdte 2065 mm
  lengte 1075 mm
  hoogte 400 mm
gewichten 1.8 kg (3lbs opgegeven; waarschijnlijk zonder motor en besturing)
schaal 1 : 6  


 

Een bouwdoos was gevonden bij ARIZONA MODELS . Na veel wikken en wegen – het is niet echt een goedkoop model, en is dit wel de juiste bouwdoos die ik wil hebben, wachten tot de juiste dollarkoers – heb ik het model besteld (3 juli 2002). Na lang wachten weer eens gemaild naar ARIZONA MODELS over waar het model bleef. Ze wachtte met de productie tot er een complete batch was. Weer wachten… en nog maar een keer gemaild… De eerste bouwdoos zou “verdwenen” zijn in de post, maar ze zouden een 2e opsturen via een pakketdienst. Eindelijk is het model aangekomen… (maart 2003) Zoals je wel begrijpt was het niet echt makkelijk om de bouwdoos te krijgen.

Bouwdoos Nadat de doos was ontvangen ben ik eerst maar eens de inhoud gaan controleren aan de hand van de partlist. Alles zat erin wat er volgens de partlist in hoort te zitten.  Een lijst met onderdelen die nog toegevoegd dienen te worden was erg prettig geweest. Maar liefst 9 grote tekeningen, een CD, een pak papier, het benodigde hout en toebehoren en meer dan voldoende ribben. De onderdelen (zowel de ribben als ook de koperen brackets) waren allemaal zeer mooi laser gesneden. Van het hout dat op maat gemaakt moest worden was voldoende aanwezig.  Van de site wist ik wel dat ik zelf folie moest halen. Later was ik wel een beetje teleurgesteld dat er geen ‘turnbuckles’ (kabelspanners) mee waren geleverd, dit was nog een aardige kostenpost want er zitten behoorlijk wat van in. Tijdens de productie bleek vervolgens ook dat het staaldraad dat was meegeleverd niet geschikt was voor de spankabels… dus dit is alleen gebruikt voor de ‘trailing edge’ (achterrand) van de vleugels.

Tekeningen en beschrijving Op de tekeningen staan behoorlijk veel details, alleen niet alle details zijn geschikt. Dit komt omdat ze ervoor hadden gekozen om meerdere modellen van de Wright Flyer op dezelfde tekeningset te plaatsen. Hierdoor werd het af en toe wel uitzoeken of dit detail voor de Flyer van 1903 behoorde of van een later model. Ondanks de vele details miste ik toch enkele belangrijke details. Deze werden dan opgezocht op de toegevoegde CD. Op deze CD staat onder meer foto’s van een model van ARIZONA MODELS, maar ook de (gereproduceerde) ‘blauwdrukken’ van de originele Wright Flyer. En deze tekeningen waren erg belangrijk voor het opzoeken van details en aanzichten. Ook waren enkele details op de tekening in conflict met wat op de ‘blauwdrukken’ stond; de ‘blauwdrukken’ heb ik aangehouden. De toegevoegde beschrijving van ARIZONA MODELS was erg summier en bestond uit enkele velletjes…

Vliegen met de Wright Flyer In eerste instantie wilde ik het model daadwerkelijk laten vliegen, maar vrees voor de bekende instabiliteit van het model en de vele uren die aan het bouwen van het model zijn besteed heb ik daarvan af gezien. Er zijn wel mogelijkheden aangebracht om het later alsnog vliegend te maken. Een andere reden om het als showmodel te maken zijn de hoge kosten van een reserve set propellors… Deze kosten per set $115… En ook bij de huidige dollarkoers (€1.00 = $1.57 (mei 2008)) is dit nog een duur geintje ($75 exclusief verzendkosten).

Duur van het project. In eerste instantie was het mijn bedoeling om het model voor de modelvliegshow van MVC Nederweert op 7 september 2003. Dit bleek voor mij wel erg ambitieus… Het bouwen van het model heeft erg lang geduurd. Hier zijn meerdere redenen voor: - in maart 2003 is er ingebroken bij mij en mijn vliegklare vliegtuigen zijn toen gestolen (bouwdoos stond niet daarbij in de buurt gelukkig), en aangezien ik wel wilde blijven vliegen heb ik eerst een aantal andere modellen gebouwd - in de afgelopen jaren heb ik een vriendin gekregen, gaan samenwonen, de benodigde verbouwingen bij het samenwonen en gaan trouwen… allemaal zaken die persoonlijk iets belangrijker waren dan het afbouwen van het model - en voornamelijk ligt het aan mij dat ik alleen bouw als ik er zin in heb en als ik bouw dan bouw ik langzaam… (niet alleen bij dit model)
Bouwen van het model Ik ben eerst begonnen met het bestuderen van de tekeningen. Vervolgens ben ik met de staart begonnen. Voor dit model maakt het niet uit of je eerst de vleugels, de voorvleugels of de staart als eerste bouwt, alleen de “romp” wel als laatste… Voor de vleugel heb ik eerst een styropor mal gemaakt. Deze mal volgde de onderkant van de ribben, waardoor ik een stevige ondergrond had voor het bouwen van de vleugel.

Propellers Het bevestigen van de propellers was, na de keuze om het model alleen als showmodel te bouwen, niet moeilijk meer. De as hoefde alleen nog sterk genoeg te zijn om het handmatig draaien van de propellers aan te kunnen. Dus dit is met een houten douwel gedaan. Maar het positioneren van de propellers was een groter probleem. Met de eerste versie van ‘propellor shaft bracket’ (deze zat op de hoogte zoals op tekening stond aangegeven) bleken de tippen bijna de grond te raken… Na veel puzzelen en meten en zoeken in de documentatie heb ik het probleem gevonden. Het model is op schaal van 1:6; de originele propellers waren 10ft – dus dan moesten ze 42.3cm in het model zijn. Maar helaas zijn ze bijna 46cm… De propellers aanpassen zou altijd zichtbaar blijven op de propellers, nieuwe bestellen is een dure grap ($115 per set) en geeft geen garantie dat ze dan wel op de juiste maat zijn. Dus heb ik de ‘propellor shaft brackets’ aangepast. De as staat nu dus 1.5cm hoger en ook 1.5cm verder uit het midden.
Brackets De brackets zijn ook allemaal laser gesneden uit een koperen plaat. Door middel van de ‘blauwdrukken’ is me wel duidelijk geworden waar ze allemaal horen te zitten, dit was niet gelukt puur op de omschrijving wat welke bracket was. De hoeveelheid brackets die erbij waren genoeg om een schaaleffect te creeren, in de ‘blauwdrukken’ waren nog veel meer brackets te vinden. De ‘blauwdrukken’ zijn gebruikt voor het aantal en waar te plaatsen.
Conclusie ARIZONA MODELS – duur en niet bepaald gericht op het helpen van klanten. E-mails met vragen  worden, als ze al beantwoord worden, erg laat beantwoord. En rekenen kunnen ze niet (zie schaal propellers, maar ook de lengte van de “TRACK” is niet correct). De onderdelen zijn mooi gemaakt, en ook al duurt het lang voordat je antwoord krijgt hebben ze het wel heel goed afgehandeld toen het model kwijtraakte in de post. Persoonlijk was dit model misschien iets te ambitieus geweest als eerste schaalmodel. Uiteindelijk is het een zeer mooi model geworden en heb ik veel geleerd (zie foto’s). Voornamelijk om niet te overschatten hoeveel werk het is om een paar vleugels en wat spankabels te maken… Natuurlijk zijn niet alle details helemaal geworden zoals ze horen te zijn, maar dat ligt bij mij de bouwer…